ตำนานเดิมเป็นหมู่บ้านเล็กราษฎรส่วนมากอพยพมาจากท้องถิ่นอื่น ประมา 10 หลังคาเรือน ตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำสงครามอยู่ทางทิศตะวันออกของแม่น้ำมีต้นไม้ขนาดใหญ่เป็นที่สังเกต คือ ต้นเปลือย(ต้นตะแบก) และ บริเวณนั้นเป็นป่าดงดิบ โดยมีนายอุ่น กัสปะ เป็นผู้นำก่อตั้งหมู่บ้านให้ชื่อว่า ”บ้านท่าเริงเปลือย” คำนิยามคำว่า “ ท่า ” หมายถึง ที่ลงแม่น้ำลักษณะลาดชัน คำว่า “เริง “ หมายถึง ที่ราบลุ่มเป็นหนองน้ำ และ เปลือย หมายถึง ชื่อต้นไม้ชนิดหนึ่ง (ต้นตะแบก) ในอดีตอยู่ในเขตปกครองของตำบลท่ากกแดง อำเภอเซกา จังหวัดหนองคาย นายอุ่น กัสปะ เห็นว่าทำเลดังกล่าว เป็นที่อุดมสมบูรณ์ไปด้วยพืชพรรณธรรมชาติ และมีปลาชุกชุม จึงได้ล่องเรือสำรวจพื้นที่ไปตามแม่น้ำสงครามโดยมุ่งหน้าไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือประมาณ 1 กิโลเมตร พบหินดานขนาดกว้าง 1 เส้น หรือประมาณ 40 เมตร ยาวประมาณ 2 เส้น หรือประมาณ 80 เมตร อยู่ริมแม่น้ำสงครามลักษณะคล้ายรูปแรดตรงกลางมีหลุมเล็ก ๆ ลึกประมาณ 8 เมตร มีน้ำขังเต็ม เป็นน้ำเค็ม นายอุ่น กัสปะ จึงเอาน้ำเค็มมาต้มเป็นเกลือไว้บริโภค จึงตั้งชื่อบริเวณนั้นว่า “ บ่อหัวแฮต” เมื่อประมาณปี พ.ศ. 2484 ได้มีราษฎรต่างท้องที่อพยพเข้ามาอยู่อาศัยตลอด ส่วนมากจะมาจากบริเวณใกล้เคียง เช่น เมืองนครพนม ธาตุพนม ศรีสงคราม โดยเป็นทำเลที่เหมาะสมในการประกอบอาชีพ อุดมไปด้วยทรัพย์ในดินสินในน้ำ และ มีแหล่งผลิดเกลือสินเธาว์ ซึ่งเป็นเกลือธรรมชาติ ชื่อว่า “เกลือบ่อหัวแฮต “ จึงได้บอกเล่าต่อกันและชักชวนกันอพยพมาตั้งถิ่นฐานที่บ้านท่าเริงเปลือย ต่อมามีพ่อเฒ่าจารย์ พร้อมด้วยราษฎรได้ร้องจัดตั้งเป็นหมู่บ้านและเมื่อปี พ.ศ. 2490 นายอำเภอบึงกาฬ ได้ประกาศจัดตั้งเป็นหมู่บ้านท่าเริงเปลือย โดยเปลี่ยนชื่อใหม่เป็น “ บ้านท่าสะอาด “ มีนายอุ่น กัสปะ เป็นผู้ใหญ่บ้าน คนแรก นายอ่อนตา เอกประสิทธิ์ เป็นผู้ใหญ่บ้านคนที่ 2 นายทองอินทร์ เสาใบ เป็นผู้ใหญ่บ้านคนที่ 3 นายแพง ผลจันทร์ เป็นผู้ใหญ่บ้านคนที่ 4 

 

        ต่อมาเมื่อวันที่ 3 มิถุนายน 2525 ได้ยกฐานะจากบ้านท่าสะอาดเป็นตำบลท่าสะอาด โดยแยกเขตการปกครองออกจากตำบลท่ากกแดง โดยมีนายแพง ผลจันทร์ เป็นกำนันคนแรก ซึ่งในปัจจุบันประกอบไปด้วยหมู่บ้านท่าสะอาด บ้านม่วงคัน บ้านหัวแฮต บ้านตาลเดี่ยว บ้านยางชุม บ้านสมสนุก บ้านโนนสวาท บ้านใหม่สามัคคี บ้านอุดมพร บ้านป่าก่อ บ้านท่าสะอาดใต้ บ้านสุขเจริญ และบ้านทรายทอง รวม 13 หมู่บ้าน

 

        ตำบลท่าสะอาด มีเศรษฐกิจเจริญรุ่งเรืองเปรียบเทียบกับตำบลอื่นในอำเภอเซกา ยกเว้นตำบลเซกา ประกอบกับมีความอุดมสมบูรณ์ด้วยทรัพย์ในดินสินในน้ำ กระทรวงมหาดไทยจึงได้ประกาศจัดตั้งเป็นสุขาภิบาลท่าสะอาด เมื่อวันที่ 12 กรกฎคม 2536 ตามประกาศในราชกิจานุเบกษา เล่ม 110 ตอนที่ 116 ลงวันที่ 13 สิงหาคม 2536 ซึงเป็นลักษณะการปกครองท้องถิ่น ดังนี้ 

        - พื้นที่ทั้งสิ้น 10.20 ตารางกิโลเมตร

        - ครอบคลุมพื้นที่ 1 ตำบล คือ ตำบลท่าสะอาดบางส่วน 9 หมู่บ้าน ได้แก่ หมู่ 1,2,3,6,7,9,10,11,และ 12

 

3.ประวัติการจัดตั้งเทศบาลตำบลท่าสะอาด 
        เมื่อวันที่ 25 พฤษภาคม 2542 กระทรวงมหาดไทยได้ประกาศเปลี่ยนแปลงฐานะจากสุขาภิบาลเป็นเทศบาลทั่วทั้งประเทศ ในจำนวนนั้นได้เปลี่ยนแปลงจากสุขาภิบาลท่าสะอาดเป็นเทศบาลตำบลท่าสะอาดด้วยจนถึงปัจจุบัน

 

        ลักษณะที่ตั้ง เทศบาลตำบลท่าสะอาด อยู่ในเขตปกครองของอำเภอเซกา ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ของจังหวัดหนองคาย ตั้งอยู่สองข้างทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 222 ช่วงระหว่าง อำเภอพรเจริญ จังหวัดหนองคาย กับ อำเภอคำตากล้า จังหวัดสกลนคร ซึ่งตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำสงคราม ห่างจากตัวจังหวัดหนองคาย ประมาณ 145 กิโลเมตร และอยู่ห่างจากกรุงเทพ ฯ ประมาณ 615 กิโลเมตร

 

         ทิศเหนือ ติดต่อกับ บ้านใหม่สามัคคี ตำบลท่าสะอาด

         ทิศใต้ ติดต่อกับ บ้านท่าดอกคูณ ตำบลท่ากกแดง

         ทิศตะวันออก ติดต่อกับ บ้านหนองชัยวานใต้ ตำบลป่งไฮ

         ทิศตะวันตก ติดต่อกับ บ้านตาลเดี่ยว ตำบลท่าสะอาด

 

ด้านทิศเหนือ 
        หลักเขตที่ 1 ซึ่งอยู่ห่างเป็นแนวเส้นตั้งฉากกับศูนย์กลางทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 222 สายพังโคน – บึงกาฬ ระยะทาง 300 เมตร ตรงจุดที่อยู่ห่างจากทางหลวงแผ่นดิน 
        หมายเลข 222 สายพังโคน – บึงกาฬ บรรจบกับถนนไปบ้านตาลเดี่ยว ไปทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือ ตามแนวทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 222 สายพังโคน – บึงกาฬ ระยะทาง 600 เมตร
        จากหลักเขตที่ 1 เป็นเส้นตรงไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ ถึงหลักเขตที่ 2 ซึ่งตั้งอยู่ริมถนนไปบ้านโนนตาผา ฝากตะวันออกตรงจุดที่อยู่ห่างจากถนนไปบ้านโนนตาผาบรรจบกับทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 222 สายพังโคน - บึงกาฬ ไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ ตามแนวถนนไปบ้านโนนตาผา ระยะทาง 600 เมตร
        จากหลักเขตที่ 2 เป็นเส้นตรงไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ ถึงหลักเขตที่ 3 ซึ่งตั้งอยู่ริมถนนไปทางบ้านป่งไฮ ฝากตะวันออกตรงจุดที่อยู่ห่างจากถนนไปบ้านป่งไฮ บรรจบกับทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 222 สายพังโคน – บึงกาฬ ไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือตามแนวถนนไปบ้านป่งไฮ ระยะทาง 600 เมตร
        จากหลักเขตที่ 3 เป็นเส้นตรงเลียบบริเวณถนนไปบ้านป่งไฮ ฟากตะวันออกไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือถึงหลักเขตที่ 4 ซึ่งตั้งอยู่ริมถนนไปบ้านป่งไฮ ฟากตะวันออกตรงจุดที่อยู่ห่างจาก หลักเขตที่ 3 ไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ ระยะทาง 500 เมตร

 

ด้านตะวันออก
        จากหลักเขตที่ 4 เป็นเส้นตรงไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ ถึงหลักเขตที่ 5 ซึ่งตั้งอยู่ริมห้วยหล่มฝั่งตะวันออกตรงจุดที่อยู่ห่างตามแนวเส้นตั้งฉากกับศูนย์กลางถนนไปบ้านป่งไฮ ระยะทาง 600 เมตร 
        จากหลักเขตที่ 5 เป็นเส้นเรียบริมห้วยหล่มฝั่งตะวันออกไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ และทางทิศใต้ผ่านทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 222 สายพังโคน - บึงกาฬ ถึงหลักเขตที่ 6 ซึ่งตั้งอยู่ริมห้วยหล่มฝั่งตะวันออกตรงจุดที่ลำห้วยหล่มบรรจบกับแม่น้ำสงคราฝั่งเหนือ

 

ด้านใต้
        จากหลักเขตที่ 6 เป็นเส้นตรงไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือผ่านถนนไปบ้านยางชุม ถึงหลักเขตที่ 7 ซึ่งตั้งอยู่บนเส้นแบ่งเขตระหว่างจังหวัดหนองคาย กับจังหวัดสกลนคร ตรงจุดที่อยู่บนแนวเส้นตั้งฉากกับถนนไปบ้านยางชุม ซึ่งอยู่ห่างจากถนนไปบ้านยางชุม ระยะทาง 800 เมตร

 

ด้านทิศตะวันตก
        จากหลักเขตที่ 7 เป็นเส้นเรียบเส้นแบ่งเขตระหว่างจังหวัดหนองคาย กับจังหวัดสกลนครฟากตะวันออกไปทางทิศเหนือ ถึงหลักเขตที่ 8 ซึงตั้งอยู่บนเส้นแบ่งเขตระหว่างจังหวัดหนองคาย กับจังหวัดสกลนคร ตรงจุดที่ปากห้วยอีกิ้ง บรรจบกับศูนย์กลางแม่น้ำสงคราม
        จากหลักเขตที่ 8 เป็นเส้นตรงไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ ถึงหลักเขตที่ 9 ซึ่งตั้งอยู่เป็นแนวขนานกับศูนย์กลางทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 222 สายพังโคน –บึงกาฬ ระยะทาง 500 เมตร
        จากหลักเขตที่ 9 เป็นเส้นขนานกับศูนย์กลางทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 222 สายพังโคน-บึงกาฬ ไปทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือ ถึงหลักเขตที่ 10 ซึ่งตั้งอยู่ริมถนนไปบ้านตาลเดี่ยวฟากเหนือ
        จากหลักเขตที่ 10 เป็นเส้นตรงไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือผ่านทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 222 สายพังโคน - บึงกาฬ บรรจบกับหลักเขตที่ 1 

 

        เทศบาลตำบลท่าสะอาด ตั้งอยู่ในตำบลท่าสะอาด อำเภอ เซกา จังหวัดหนองคาย มีพื้นที่ทั้งหมด 10.20 ตารางกิโลเมตร ครอบคลุมพื้นที่ 1 ตำบล 9 หมู่บ้าน ประกอบด้วย

 1. บ้านท่าสะอาด หมู่ที่ 1 บางส่วน

 2. บ้านม่วงคัน หมู่ที่ 2 บางส่วน

 3. บ้านหัวแฮต หมู่ที่ 3 บางส่วน

 4. บ้านสมสนุก หมู่ที่ 6 บางส่วน

 5. บ้านโนนสวาท หมู่ที่ 7 บางส่วน

 6. บ้านอุดมพร หมู่ที่ 9 บางส่วน

 7. บ้านป่าก่อ หมู่ที่ 10 บางส่วน

 8. บ้านท่าสะอาดใต้ หมู่ที่ 11 บางส่วน

 9. บ้านสุขเจริญ หมู่ที่ 12

 

 6. ประชากร
        จำนวนประชากร รวม 6,694 คน แยกเป็น ชาย 3,342 คน หญิง 3,352 คนจำนวนครัวเรือน 1,699 ครัวเรือน ความหนาแน่นของครัวเรือน 150 ครัวเรือน / ตารางกิโลเมตร ผู้มีสิทธิเลือกตั้ง 4,846 คน จำนวนหน่วยเลือกตั้ง 9 หน่วย เขตเลือกตั้ง 2 เขต มีสมาชิกสภาเทศบาลเขตละ 6 คน รวมทั้งสิ้น 12 คน